Het verhaal van de Concordiamolen

Concordiamolen met wiekenNaar aanleiding van de fotoreportage over de restauratie van de Concordiamolen ontvingen we een bijdrage en archiefmateriaal van Frans van Os over de achtergronden van de restauratie. Samen met materiaal beschikbaar opde wikipedia, levert dit het volgende beeld van de geschiedenis van deze molen.

De Concordia is een korenmolen die in 1865 werd gebouwd op ongeveer dezelfde plaats waar een in dat jaar afgebrande standerdmolen had gestaan. Al in 1607 moet hier een molen gestaan hebben. De molen staat vlakbij het centrum van Ede aan de Molenstraat, vroeger de Muelsteeg geheten. Mogelijk is de molen op deze plek niet nieuw gebouwd, maar is hij afkomstig uit een andere plaats. Onderzoek hiernaar heeft nog geen concreet resultaat opgeleverd. Het is een stellingmolenmet een rietgedekte houten achtkant voor het malen van graan. De molen had drie koppels maalstenen waarvan de steenspillen en molenstenen bewaard zijn gebleven.

In 1868 werd de familie Van de Craats eigenaar van de molen, die tot januari 1999 eigenaar bleef. Daarna kwam de molen in handen van de gemeente Ede. In 1962 werden de wieken van de molen gehaald en werd in dat jaar de hoge graansilo gebouwd. Ook de stelling verdween. De molen stond ingebouwd door silo's van het nu gesloten veevoederbedrijf en verkeerde in een zeer slechte toestand door verwaarlozing van de rieten kap.

In oktober 1998 stelde Frans van Os van de fractie Gemeentebelangen vragen aan het college van B&W waaronder het verzoek om de Molen te restaureren. De molen stond toen al al vele jaren in het uitvoeringsprogramma voor de restaura­tie van Rijksmonumenten. De restauratie wordt steeds urgenter omdat de conditie van de molen steeds verder terugliep. De "Concordiamolen" was evenwel nog com­pleet en waren nog volop mogelijkheden om de molen in oude luister te herstellen.

Pas na 369 dagen kreeg Frans van Os antwoord, hoewel de maximale termijn daarvoor 4 weken bedraagt. Uiteindelijk bleek de gemeente de restauratie te willen ondersteunen. Henk Graauw, de voorzitter van Gemeente-Belangen was tevens amateur-Molenaar. Met zijn relaties binnen de stichting "Vrienden van de Geldersche Molen" werd het mogelijk om de molen te restaureren. Dhr. Hydra sr., van de Stichting "Vrienden van de Geldersche molen" was (en is) zeer deskundig op molengebied en weet vrijwel alles van de mogelijkheden van de restauratie. Zo kon een degelijk restauratieplan worden gemaakt en via de stichting "Vrienden van de Geldersche Molen" rijkssubsidie worden aangevraagd. Het heeft overigens nog vrij lang geduurd alvorens men zover was dat de Concordiamolen werd overgedragen aan "de Geldersche Molen".

Op 30 augustus 2005 werd in een persbericht van de gemeente Ede het plan voor het behoud van de molen, de molenaarswoning, de maalderij, de molenombouw en de daarbij behorende schuur bekend gemaakt. Daarnaast zullen op het terrein tevens 33 appartementen met een ondergrondse parkeergarage en 28 eengezinswoningen worden gebouwd.

De subsidieaanvraag werd toegekend, onder voorwaarden dat de molen dusdanig werd gerestaureerd dat de molen weer "maalvaardig" zou worden opgeleverd. Nu de Concordiamolen weer geheel en al klaar is en er weer graan kan worden gemalen, wordt de subsidie definitief verstrekt. Tot nu toe werkt men nog met voorschotten. Pas als het gehele restauratietraject is afgerond wordt de Concordiamolen weer aan de Gemeente Ede in eigendom overgedragen.

Het lag in de bedoeling dat dhr Henk Graauw de molenaar van de Concordiamolen zou worden, maar een kleine twee jaar geleden heeft hij een aantal hersenbloedingen gehad die hem in een rolstoel deden belanden.

Nadat het houten achtkant geruime tijd in plastic ingepakt om verder verval tegen te gaan naast de molen heeft gestaan is het plastic verwijderd en bleek deze te ver verrot te zijn. Het achtkant is daarom grotendeels vernieuwd en de wieken en gietijzeren bovenas zijn opnieuw gemaakt. In maart 2007 is begonnen met het ophogen van de stenen onderbouw met 4,75 m. hetgeen eind mei 2007 voltooid was. Voor het verkrijgen van voldoende windvang was het ophogen noodzakelijk geworden, doordat er op het terrein naast de molen appartementen gebouwd zullen worden. Toen in november 2007 de hernieuwde "achtkant" weer op het voetstuk werd geplaatst was dhr Graauw er getuige van. Op 13 maart 2008 werden vervolgens de kap en de staart geplaatst, terwijl de wieken op 27 maart weer op hun plek kwamen.

Zie ook de fotoboeken

Bronnen:

Bijdrage en archiefmateriaal van Frans van Os

http://nl.wikipedia.org/wiki/Concordiamolen